امامزاده عبداللهِ در بهشت، امامزاده ای در بهشت

بقعه ی این امامزاده در انتهاى باغرود، در رشته کوهى در روستاى دربهشت، در 12 کیلومترى شمال شهر نیشابور واقع شده است.

ساختمان بقعه بر روى صخره ه‏ایی واقع شده که جهت رسیدن به آن میبایست از 16 پلّکان عبور نمود تا به صحن و ایوان آن رسید. ایوان کوچک بقعه به ابعاد 2×3 متر و ارتفاع 4 متر با طاق هلالى است و در جانب جنوب قرار دارد. اتاق اصلى که مرقد در آن واقع شده به شکل مربّع و به ابعاد هر ضلع 10 متر است که چهار زاویة آن را با ایجاد چهار گوشواره به دایره تبدیل شده و در نتیجه گنبد عرقچینى بنا بر آن استوار شده است. در داخل این فضا دو مقصوره یا شاه نشین به ابعاد 4×2 متر در دو جهت آن تعبیه شده که به دو شبستان متّصل اتاق، یکى به ابعاد 15×8 متر که در شرق و به قرینه آن در غرب قرار دارد، متّصل است.

گنبد بنا به قطر 4 و ارتفاع سه متر است که نماى خارجى آن ایزوگام و نماى داخلى آن با رنگ زرد متمایل به سفید نقّاشى شده است. کف و یک متر از ازارة حرم و شبستان با سنگ پوشش یافته و الباقى گچ اندود است. در وسط بقعه ضریح چوبى بسیار زیبایى در مرداد سال 1371 توسّط حاج آقاى ترقّى به بقعه اهدا شده که توسّط آقاى محمّد حسینى و رضا امینى و على صداقت ساخته شده و داراى منبّت کارى و کنده کارى‏هاى زیبایى در زمینة آیات قرآنى من جمله آیة مبارکه «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فى القربى» است و ابعاد آن 2×5/1 متر است.

قبر مرحوم حجة الاسلام و المسلمین حاج شیخ محمّد حسین صائمى فرزند رستم، متوفّاى 1350 هـ . ق در شمال بقعه است. بالاى این قبر، تابلویى بر دیوار بقعه به رنگ طلایى در قاب شیشه‏اى آویزان است که متن آن به شرح ذیل مى‏باشد:

«مرقد منوّر شریف امامزاده عبداللَّه فرزند بلافصل امام محمّد ˆ از کتاب مستطاب کنزالانساب نوشته که در نیشابور مدفون است».

ادامه نوشته

قدمگاه؛ بزرگترین یادگار سفر امام رضا(ع) به نیشابور

در فاصله ۲۴ کیلومتری شرق شهر نیشابور، در جانب شمالی جاده نیشابور به مشهد و در دامنه جنوبی ارتفاعات بینالود، بنای مذهبی موسوم به قدمگاه حضرت ابوالحسن الرضا (ع) در دل یک باغ مشجر و با صفا از دور جلب توجه می کند. این اثر مذهبی و تاریخی در شهرستان قدمگاه از توابع نیشابور واقع است.

وجه تسمیه این بقعه، مربوط به وجود قطعه سنگ مربع سیاه رنگی است که ابعاد آن در حدود ۵۳ سانتی متر است و  بر روی آن اثر و نقش فرو رفته جای پای انسان قرار دارد. این سنگ، امروزه در داخل بقعه سمت قبله در ارتفاع ۱ متری بر روی دیوار نصب شده و مورد زیارت دوستداران آن حضرت قرار می گیرد و مشهور است که جای پا و اثر قدم مبارک ثامن الحجج علی ابن موسی الرضا (ع) در جریان مسافرت و نزول اجلال آن حضرت در اواخر قرن دوم هجری در این حدود است.

یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان می نویسد: قبلا قدمگاه را قریه حمراء می نامیده اند. شیخ صدوق برای واژه حمراء سرخک را به کار برده است و از آن پس همگان با نام قدمگان بدان اشارت کرده اند.

در مفاتیح الجنان بخش سفر امام رضا (ع) به خراسان، آمده است: «اباصلت روایت کرده که چون اما رضا (ع) به ده سرخ رسید در وقتی که به نزد مامورین مأمون می رفت گفتند یابن رسول الله ظهر شده است، نماز نمی کنید، سپس فرود آمد و آب طلبید، گفتند آب همراه نداریم، پس به دست مبارک خود زمین را کاوید و آنقدر آب جوشید که آن حضرت و هر که با او بود وضو ساختند و اثرش تا امروز باقی است. این ده سرخ را همان قریه سرخک و حمراء فوق الذکر و فی الواقع قدمگاه امروزی می دانند. اعتقاد بر این است چشمه آبی که بنا به روایت مذکور جهت وضو ساختن آن حضرت پدید آمده است، همان است که امروزه به چشمه حضرت موسوم و در کنار بقعه قرار دارد و زائران آب چشمه را که از کرامات امام ابوالحسن الرضا (ع) می دانند علاوه بر شرب متبرک بنا به اعتقاد برای امراض و بلایا مورد استفاده قرار می دهند.

ادامه نوشته

حضور امام رضا (ع) در نیشابور

در جریان سفر امام رضا به مرو، ایشان در ۲۰۰ ق نیشابور اقامت کردند. مدت دقیق اقامت امام به صورت متفاوت گزارش شده است. برخی محققان بر این باورند از گزارش مفصل حاکم نیشابوری از وقایع نیشابور در دوره حضور امام می‌توان اطمینان حاصل کرد که حضور امام رضا(علیه السلام)در این شهر به صـورت ورود از دروازه‌ای و خروج از دروازه دیگر نبوده، بلکه چند ماه در نیشابور اقامت داشته است. مهم‌ترین حوادثی که در مدت اقامت امام گزارش شده است عبارتند از:

• استقبال مردم نیشابور از امام رضا: با ورود علی بن موسی (ع) به نیشابور بسیاری از مردم و علمای شهر از ایشان استقبال کردند. این استقبال در کتاب تاریخ نیشابور به صورت باشکوهی گزارش شده است. به اعتقاد برخی پژوهشگران، این استقبال گویای محبوبیت خاندان اهل بیت در میان مردم و گرایش اهالی نیشابور به فرهنگ شیعی بوده است.
  
• اقامت امام رضا در منزل بانو پسنده: برخی افراد سرشناس نیشابور انتظار داشتند امام رضا پس از ورود به نیشابور در منزل آنان اقامت کند اما امام رضا در منزل ساده و محقر یکی از زنان سالخورده شیعه و دوستدار اهل بیت اقامت کرد. این زن به بانو پسنده یا پسندیده مشهور است و در غرب شهر نیشابور، در نزدیکی آرامگاه بی‌بی شطیطه مدفون است. شهرت وی به پسنده این بوده که علی بن موسی از میان خانه‌های بزرگ نیشابور، خانهٔ کوچک وی را پسندیده‌ بود. برخی از مورخین محل اقامت امام را محله قز در کوچه بلاس آباد (بلاش‌ آباد)‌ گفته‌اند.
  
• زیارت قبر محمد محروق: یکی از اقدامات امام رضا در نیشابور زیارت قبر محمد محروق بود. محمد محروق در قیام ابن طباطبا به فرماندهی ابوالسرایا در ۱۹۹ق علیه مأمون عباسی شرکت کرد و پس از درگذشت ابن طباطبا رهبری قیام را برعهده گرفت. پس از شکست قیام محمد محروق به دستور مأمون از عراق به خراسان منتقل شد و توسط عوامل خلیفه در ۲۰۰ق در نیشابور بر اثر مسمومیت به شهادت رسید و در همانجا دفن شد. محمد محروق نوه زید بن علی است و در برخی منابع از او به عنوان امام زیدیه نام برده شده است. زیارت امام رضا از قبر محروق موجب شد مرقد او به عنوان یکی از زیارتگاه‌های شیعیان قرار بگیرد.

ادامه نوشته